Jak zostać wykwalifikowanym operatorem żurawi przenośnych: Kursy, certyfikaty i wymagania

Żuraw przenośny to urządzenie transportu bliskiego, które jest montowane na podwoziu pojazdu. Może być wyposażony w hak lub inny element chwytny służący do przemieszczania ładunków.

Żurawie HDS podlegają pod dozór techniczny, każde urządzenie musi posiadać decyzję zezwalającą na jego bezpieczną eksploatację. Dokument taki jest wystawiany przez Urząd Dozoru Technicznego. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami operator obsługujący żurawie musi mieć odpowiednie uprawnienia potwierdzone egzaminem państwowym zdanym przed komisją UDT.

Rodzaje i typy żurawi

W zależności od rodzaju wykonywanej pracy, miejsca i sposobu montażu urządzenia żurawie można podzielić na:

• Żurawie przenośne – zwane inaczej przeładunkowymi HDS, są najczęściej montowane na podwoziu samochodowym lekkim lub ciężarowym. Wykorzystuje się je głównie w hurtowniach budowlanych do transportu ładunków spaletyzowanych.
• Żurawie przewoźne – montowane na przyczepie, ponieważ nie posiadają własnego napędu. Z tego powodu muszą być holowane np. ciągnikiem lub samochodem ciężarowym. Stosowane są w przemyśle leśnym do przeładunku drewna.
• Żurawie stacjonarne – mocowane na stałe do podłoża np. wewnątrz hal przemysłowych, służą do przemieszczania lekkich i niewielkich gabarytowo ładunków.
• Żurawie samojezdne – zwane również dźwigami samochodowymi. Montowane na ogół na podwoziu samochodu ciężarowego. Wyróżniają się dużym zasięgiem pracy w pionie i poziomie oraz pokaźnym udźwigiem nominalnym.
• Żurawie pokładowe – montowane na pokładzie statku.
• Żurawie szynowe – poruszające się po torze zbudowanym z szyn.
• Żurawie wieżowe – wykorzystywane na dużych budowach, gdzie niezbędna jest precyzja podania ładunku na dużą wysokość i odległość.

W tym artykule koncentrujemy się jednak na żurawiach przenośnych.

Jak wygląda kurs na operatora żurawi?

Według wytycznych Urzędu Dozoru Technicznego program szkolenia na operatora żurawia musi składać się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej. Kurs na operatora żurawi zawsze dotyczy konkretnego typu żurawia.

Program szkolenia na operatora żurawia powinien obejmować następującą wiedzę:

• wymagania kwalifikacyjne dla osób obsługujących urządzenia transportu bliskiego podlegające UDT;
• rodzaje urządzeń transportu bliskiego będące pod nadzorem technicznym;
• udźwig nominalny żurawi HDS;
• pojęcie stateczności żurawi;
• budowa urządzeń transportu bliskiego i żurawi;
• mechanizmy oraz ich budowa i działanie;
• urządzenia zabezpieczające stosowane w żurawiu HDS;
• wyposażenie elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne i mechaniczne;
• obsługa żurawia – przed przystąpieniem do pracy, po jej zakończeniu (zasady ogólne)
• współpraca z hakowymi;
• przepisy BHP;
• warunki bezpiecznej pracy;
• procedury postępowania w przypadku nieszczęśliwego wypadku lub awarii urządzenia.

Zajęcia praktyczne z obsługi żurawi prowadzone są z wykorzystaniem urządzeń spełniających wymagania dozoru technicznego UDT. Powinny one mieć aktualne badania okresowe, które są wykonywane przez dozór techniczny oraz spełniać wymagania BHP. Przed rozpoczęciem zajęć uczestnicy kursu są zapoznawani ze specyfiką danego żurawia.

Kto może ukończyć kurs operatora żurawia?

Aby zdobyć uprawnienia operatora żurawi przenośnych, należy zdać egzamin przed komisją UDT. W tym celu najlepszym rozwiązaniem będzie zapisanie się na kurs przygotowujący pod kątem teoretycznym i praktycznym do egzaminu

Na kurs operatora żurawia może się zapisać każdy, kto ma:

• ukończone 18 lat;
• wykształcenie minimum podstawowe;
• dobry stan zdrowia, potwierdzony zaświadczeniem od lekarza medycyny pracy;

Egzamin państwowy UDT – zaświadczenie kwalifikacyjne

Kurs na operatora żurawi samojezdnych, przenośnych i wieżowych kończy się przystąpieniem do egzaminu państwowego przed komisją UDT. Podczas egzaminu pisemnego sprawdza się wiedzę teoretyczną uczestników kursu, muszą oni odpowiedzieć prawidłowo na 11 z 15 pytań.

Po zaliczeniu części teoretycznej kursanci mogą przystąpić do egzaminu praktycznego. W jego trakcie sprawdzane są umiejętności prawidłowej obsługi żurawia. Dodatkowo przed rozpoczęciem egzaminu uczestnik kursu musi odpowiedzieć na jedno pytanie z obsługi codziennej urządzenia.

Po zakończeniu egzaminu z wynikiem pozytywnym UDT wydaje zaświadczenie kwalifikacyjne potwierdzające zdobycie umiejętności obsługi żurawia i umożliwiające rozpoczęcie pracy w zawodzie operatora żurawi przenośnych lub innych urządzeń transportu bliskiego.