Wyjaśniamy, czym jest resurs UDT

Resurs UDT określa okres zdolności użytkowej danej maszyny czy urządzenia w jednostce czasu, która zapewnia bezpieczne użytkowanie tej maszyny. Ocena tego parametru jest obligatoryjna, co wynika z zapisów Rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 roku. Co jeszcze warto wiedzieć o resursie UDT urządzeń transportu bliskiego? Sprawdź najważniejsze informacje w poniższym wpisie.

Co to jest resurs UDT?

Najprostsza definicja PWN głosi, że resurs to „ustalony okres pracy sprzętu, w którym zagwarantowane jest bezpieczeństwo i sprawność eksploatacji”. Zgodnie z inną, bardziej rozbudowaną definicją są to „graniczne parametry stosowane do identyfikacji stanu technicznego urządzenia, określone na podstawie liczby cykli pracy i stanu obciążenia UTB (urządzeń transportu bliskiego) w założonym okresie eksploatacji oraz z uwzględnieniem rzeczywistych warunków użytkowania.”

Resursem UDT nazywamy więc parametry, które określają przewidywany okres zdolności użytkowej urządzenia/maszyny, który gwarantuje wydajność oraz pełne bezpieczeństwo eksploatacji. Parametry te są podawane na podstawie szczegółowych wyliczeń oraz wielu czynników składowych (o których później). Resurs UDT jest obowiązkowy dla wszystkich urządzeń transportu bliskiego starszych niż rok – jest wymagany przez Urząd Dozoru Technicznego przed przeprowadzeniem badania okresowego.

Resurs UDT stanowi niezbędną dokumentację maszyny, zaraz obok innych obowiązkowych materiałów: księgi rewizyjnej sprzętu oraz dziennika konserwacji. Brak tych dokumentów wiąże się z poważną karą finansową.

Resurs i stosowne przepisy prawne

Regulacje prawne w tym zakresie obowiązują od niedawna, tj. od 2019 roku. Kompleksowe wytyczne i zapisy dotyczące wyliczania resursu UDT znalazły się w Rozporządzeniu Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw oraz modernizacji urządzeń transportu bliskiego.

Jak oblicza się resurs UDT?

Jak wyliczyć resurs podnośnika, wózka widłowego lub innego urządzenia transportu bliskiego? Pamiętaj, że obliczanie resursu jest obowiązkiem osoby eksploatującej maszynę, ale co ważne – nie musi ona robić tego samodzielnie. W takich sytuacjach warto skorzystać ze wsparcia zewnętrznych firm zatrudniających osoby o specjalistycznej wiedzy i odpowiednich uprawnieniach z zakresu konserwacji i oceny stanu technicznego maszyn, takich jak firma dźwigowa Urbanek.

Do wyliczenia resursu urządzeń transportu bliskiego wymagane są m.in. następujące informacje:

• liczba przepracowanych cykli pracy (szacunkowe wykorzystanie podnośnika lub innej maszyny);
• ocena stanu technicznego;
• przenoszone obciążenie;
• dane o okresie użytkowania z uwzględnieniem rzeczywistych warunków użytkowania;
• pełna dokumentacja i parametry techniczne urządzenia.

Na podstawie tych informacji przeprowadzamy wyliczenie resursu. Oczywiście im więcej danych, tym dokładniejsze będą finalne wyliczenia. Wzór do ustalenia resursu UDT dla poszczególnych rodzajów urządzeń dostępny jest na stronie internetowej Urzędu Dozoru Technicznego.

Dla jakich urządzeń wyliczany jest resurs UDT?

Sprawdź, jakie maszyny i urządzenia obejmuje wspomniane rozporządzenie w zakresie eksploatacji i napraw urządzeń transportu bliskiego:

• dźwigi oraz dźwigniki do transportu osób i ładunków;
• podesty ruchome, podesty załadowcze i warsztatowe;
• przenośniki kabinowe oraz krzesełkowe;
• resurs wózka widłowego: wózki widłowe elektryczne, spalinowe, terenowe, wózki wysokiego składowania;
• różne rodzaje platform roboczych z napędem mechanicznym.

Dlaczego resurs jest wymagany?

Każdy typ maszyny zużywa się w trakcie eksploatacji. Objawy te są szczególnie widoczne w przypadku urządzeń transportu bliskiego, pracujących często w bardzo wymagających warunkach i pod znacznym obciążeniem. Ocena resursu jest zatem niezbędna, biorąc pod uwagę fakt, iż producenci maszyn zwykle nie informują, po jakim czasie użytkowania ich urządzenie przestaje być zdatne do bezpiecznej eksploatacji. To właśnie resurs UDT pozwala ustalić, jaki jest bieżący stopień zużycia sprzętu i na tej podstawie podjąć stosowne kroki.

Co zrobić, gdy maszyna osiąga resurs UDT?

Urząd Dozoru Technicznego przyjmuje okres 10 lat jako bezpieczny i zalecany czas, po którym urządzenie musi przejść tzw. przegląd specjalny. Opcjonalnie jako wyznacznik brana jest pod uwagę liczba motogodzin wypracowanych przez maszynę (w zakresie 7-10 tys. mth). Trzeba wziąć pod uwagę, że są to jedynie ogólne zalecenia – resurs UDT obliczany jest indywidualnie dla każdego typu sprzętu.

W trakcie przeglądu specjalnego szczegółowo analizowany jest stan techniczny i wszystkie parametry pracy maszyny. Kolejnym krokiem jest przedstawienie zaleceń pokontrolnych i decyzja w sprawie dopuszczenia sprzętu do dalszej eksploatacji. Po wykonaniu ewentualnych wymian i napraw poszczególnych podzespołów (zawartych w protokole eksploatacji urządzenia) resurs zaczyna być naliczany od zera – jak w przypadku zakupu i użytkowania nowego urządzenia.