Budowa i konserwacja żurawia HDS

Żuraw HDS to urządzenie przeładunkowe, które dzięki swojej kompaktowej budowie może dotrzeć w każde miejsce i wykonać szereg prac niedostępnych dla innych dźwigów. Sprzęt ten zalicza się do grupy dźwignic, czyli maszyn wykorzystywanych do załadunku i rozładunku towarów. Żurawie HDS mają bardzo szeroki zakres zastosowania, są używane w przemyśle budowlanym i transportowym.

Żuraw HDS to urządzenie przeładunkowe o napędzie mechanicznym, które zbudowane jest z kolumny obracającej się na podstawie oraz układu wysięgnikowego osadzonego na szczycie kolumny. Żurawie przeładunkowe montowane są na pojazdach lub naczepach. Urządzenia te przeznaczone są do prowadzenia prac załadunkowych i przeładunkowych. 

Żurawie przeładunkowe HDS są zaliczane do żurawi przenośnych i podlegają przepisom Urzędu Dozoru Technicznego.

Żurawie HDS ze względu na konstrukcyjne dostosowanie do różnych gałęzi przemysłu dzielą się na: ogólnego zastosowania, posiadające sztywno zamontowaną konstrukcje na podwoziu pojazdu oraz na urządzenia używane w przemyśle drzewnym wyposażone w specjalne chwytaki, żurawie przeładunkowe na tylnej części pojazdu posiadające skrzynię ładunkową. Występują także żurawie przeładunkowe umieszczone w środkowej części pojazdu. 

Budowa żurawia HDS

Budowa żurawia HDS to elementy stałe, które są nieodzownym wyposażeniem każdego HDS-u oraz części zmienne, które wymieniane są w zależności od wykonywanych przez urządzenie zadań. Do najważniejszych elementów stałych żurawia HDS zaliczamy:

• komplet podpór – dzięki nim żuraw stabilnie utrzymuje się na powierzchni, podpory są usadowione z każdej strony, tak aby idealnie równoważyć zwiększony ciężar dźwigu;
• podstawa żurawia – platforma, na której osadzony jest cały żuraw;
• kolumna żurawia – pionowy element łączący platformę z wyciągiem, czasami kolumna ma układ teleskopowy, dzięki temu można szybciej i łatwiej wykonać prace dźwigowe;
• wysięgnik – jeden z najważniejszych elementów wchodzących w skład żurawia HDS. Najczęściej to część ruchoma, dzięki czemu może pracować w każdym, nawet niedostępnym terenie.

Elementy zmienne żurawia mogą być dostosowane do bieżących zadań wykonywanych przez urządzenia. Zaliczamy do nich:

• system hydrauliczny – oparcie konstrukcji HDS na siłownikach hydraulicznych ułatwia i przyspiesza „rozpakowanie” sprzętu. Dodatkowo dzięki użyciu systemu hydraulicznego w żurawiach HDS praca jest nie tylko łatwiejsza, ale również bardziej precyzyjna;
• hak – ten element nie jest stałym wyposażeniem żurawia. Można go zainstalować, jeśli zamierzamy przenosić duże i ciężkie ładunki w oparciu o system lin i zawiesin;
• chwytak – element, który może być alternatywą dla haka. Posiada mnóstwo zalet, jest bardzo przydatny w pracach trudnych, gdzie potrzebne jest zawieszenie różnych elementów za pomocą lin. Łapy chwytaka dobrze radzą sobie z nieregularnymi kształtami ładunków. 

Jak często przeprowadza się konserwację HDS?

Konserwacja HDS powinna odbywać się w terminach określonych w instrukcji eksploatacji urządzenia. Przestrzegając zapisów instrukcji eksploatacji, konserwator musi sprawdzić stan techniczny mechanizmów napędowych, cięgien nośnych i ich zamocowań oraz układów hamulcowych. Ważna jest także kontrola działania urządzeń sterujących, sygnalizacyjnych, oświetleniowych oraz elementów bezpieczeństwa i ograniczników ruchowych. Raz na 12 miesięcy wskazane jest sprawdzenie konstrukcji nośnej oraz instalacji ochrony przeciwpożarowej. Systematyczne przeprowadzanie przeglądów konserwacyjnych umożliwia usuwanie usterek i nieprawidłowości w działaniu urządzeń HDS. 

Zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego:

• żurawie z napędem ręcznym – powinny przechodzić przegląd konserwacyjny co 90 dni;
• żurawie samojezdne, żurawie wieżowe, szybko montujące, żurawie przewoźne oraz żurawie szynowe – podlegają przeglądom konserwacyjnym co 30 dni;
• żurawie przenośne, przewoźne inne niż szybko montujące i żurawie stacjonarne przeglądy konserwacyjne muszą przechodzić co 60 dni. 

Pozostałe rodzaje przeglądów i badań

W czasie eksploatacji żurawi HDS przeprowadzane są trzy rodzaje badań: okresowe, eksploatacyjne oraz powypadkowe/poawaryjne. Badania okresowe przeprowadzane są zgodnie z terminami określonymi dla poszczególnych rodzajów żurawi. W ich trakcie inspektor Urzędu Dozoru Technicznego sprawdza zaświadczenia kwalifikacyjne konserwujących i operatorów dźwignicy, protokoły pomiarów elektrycznych, a także księgę rewizyjną i dziennik konserwacji urządzenia. Zakres oraz formę badań eksploatacyjnych określa jednostka UDT zależnie od okoliczności uzasadniających przeprowadzenie kontroli, może to być np. wymiana elementów technicznych, modernizacja lub naprawa żurawia. Badania powypadkowe i poawaryjne są przeprowadzane w przypadku uszkodzenia urządzenia lub nieszczęśliwego wypadku, do którego doprowadziła jego eksploatacja.

Do obsługi żurawi HDS niezbędne są odpowiednie uprawnienia HDS, które są nadawane po ukończeniu specjalistycznego kursu. Konserwatorem żurawi HDS może zostać tylko osoba, która posiada odpowiednie kwalifikacje potwierdzone państwowym egzaminem UDT.