Wskazówki dotyczące bezpiecznej obsługi dźwigu przy zachowaniu najwyższych standardów precyzji

Bezpieczna obsługa dźwigów budowlanych to złożone i wielopoziomowe pojęcie, które wymaga zarówno od właściciela urządzenia, jak i jego operatora zachowania najwyższych standardów bezpieczeństwa oraz działania zgodnie z obowiązującymi przepisami. W artykule umieściliśmy najważniejsze wskazówki, które pozwolą na bezpieczną eksploatację dźwigu przy zachowaniu najwyższych standardów precyzji.

Dozór techniczny żurawi samojezdnych

Dźwigi podlegają dozorowi technicznemu zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 roku w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. z 2012 roku. poz. 1468). Z kolei sposób dozorowania urządzeń transportu bliskiego reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 roku w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. Z 2003 roku nr 193 poz. 1890).

Zgodnie z literą prawa, aby eksploatacja dźwigu budowlanego była możliwa, musi on być dopuszczony do eksploatacji przez lokalną jednostkę Urzędu Dozoru Technicznego. Właściwa jednostka dozoru technicznego zobligowana jest do wystawienia decyzji pozwalającej na eksploatowanie urządzenia, o ile nie urządzenie nie wykazuje ku temu żadnych przeciwwskazań.

Aby uzyskać decyzję zezwalającą na eksploatację, użytkownik urządzenia musi pisemnie zgłosić urządzenie do badania technicznego zgodnie z dokumentacją określoną w § 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. Po złożeniu dokumentów inspektor UDT weryfikuje stan techniczny urządzenia i zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o dozorze technicznym wydaje zezwolenie na eksploatację dźwigu.

Wskazówki dotyczące bezpiecznej obsługi żurawia samojezdnego

Poniżej prezentujemy kilkanaście najważniejszych wskazówek, które pozwolą na bezpieczną i wolną od awarii oraz wypadków obsługę dźwigów budowlanych.

Obowiązki pracodawcy

Bezpieczna obsługa żurawia opiera się przede wszystkim na właściwym podejściu pracodawcy do zapewnienia prawidłowych warunków pracy. Wśród nich należy wymienić:

• zgłoszenie zamiaru użytkowania dźwigu do Urzędu Dozoru Technicznego oraz poddawanie urządzenia okresowym badaniom technicznym,
• zapewnienie odpowiedniej konserwacji urządzenia oraz jego stanu technicznego,
• zapewnienie operatorowi, sygnaliście i hakowemu odpowiednich środków ochrony osobistej,
• opracowanie oraz udostępnienie operatorom stanowiskowej instrukcji obsługi.

Użytkowanie dźwigu samojezdnego zgodnie z instrukcją

Eksploatowanie, obsługa oraz konserwacja dźwigu muszą być wykonywane zgodnie z procedurami zawartymi w instrukcji obsługi uprzednio opracowanej przez producenta, a także zgodnie ze stanowiskową instrukcją obsługi opracowaną przez pracodawcę. Co więcej, dźwignica musi być eksploatowana zgodnie z przepisami BHP i UDT.

Jednym z największych niebezpieczeństw czyhających na operatorów jest rutyna. Należy zawsze postępować zgodnie z procedurami i możliwie jak najczęściej konsultować realizowane obowiązki operatorskie z instrukcją eksploatacji.

Weryfikacja ogólnego stanu technicznego żurawia samojezdnego

Operator żurawia przed rozpoczęciem pracy zobligowany jest do sprawdzenia ogólnego stanu technicznego urządzenia zgodnie z instrukcją eksploatacji. Do podstawowych obowiązków w tym zakresie należy weryfikacja stanu:

• oznakowania żurawia, w tym naklejek UDT, tabliczek ostrzegawczych i informacyjnych,
• urządzeń zabezpieczających, a zwłaszcza czy łączniki bezpieczeństwa nie są zbocznikowane,
• układu hydraulicznego oraz potencjalnych wycieków oleju hydraulicznego,
• mechanizmów zmiany wysięgu i jazdy oraz podnoszenia,
• układu jezdnego,
• panelu sterowniczego oraz elementów sterowniczych i sygnalizacyjnych,
• elementów odpowiadających za stateczność żurawia.

Wyniki weryfikacji stanu technicznego muszą być precyzyjnie odnotowane w dokumentach eksploatacyjnych. Jeżeli operator ma zastrzeżenia co do stanu technicznego któregokolwiek z elementów żurawia, musi natychmiast zatrzymać pracę oraz powiadomić przełożonego.

Ustalenie zakresu prac i wyznaczenie strefy niebezpiecznej

Przed rozpoczęciem pracy należy określić zakres prac do wykonania, a zwłaszcza należy ustalić: parametry przenoszonych ładunków, miejsca podnoszenia i składowania ładunków, a także instrukcje obsługi wykonywanej czynności dla operatora, hakowego i sygnalisty.

Konieczne jest również ustalenie strefy niebezpiecznej, która wyznacza obszar działania dźwigu, w którym występuje niebezpieczeństwo dla pracowników. W obszarze tym nie mogą przebywać żadne osoby postronne.

Sprawdzenie podłoża, weryfikacja potencjalnych zagrożeń

Kolejnymi obowiązkami przed rozpoczęciem prac jest ustalenie potencjalnych zagrożeń oraz weryfikacja podłoża, na którym będzie rozstawiony żuraw. Należy ustalić sytuacje kolizyjne na trasie transportowanego ładunku z innymi żurawiami, obiektami budowlanymi oraz liniami elektroenergetycznymi. W przypadku kolizji należy opracować instrukcję kolizyjnej pracy dźwigu. Nigdy nie należy rozpoczynać pracy, gdy istnieje nieakceptowany poziom ryzyka.

Żuraw musi być rozstawiany jedynie na stabilnym podłożu. W przypadku zbyt miękkiego lub luźnego podłoża konieczne jest zwiększenie powierzchni podparcia.

Stateczność, pochylenie i udźwig żurawia samojezdnego

Dźwig musi mieć zapewnioną odpowiednią stateczność poprzez prawidłowe dobranie rozstawu podpór do ogranicznika obciążenia. Podpory muszą być zabezpieczone przed zagłębianiem się w podłożu. Niezwykle ważne jest również odpowiednie wypoziomowanie dźwigu zgodnie z jego instrukcją obsługi. Aby nie utracić stateczności urządzenia, należy nieustannie korygować wysunięcie cylindrów podpór.

Dźwig nie może realizować prac przeładunkowych z ładunkiem nieprzystosowanym do parametrów żurawia, a zwłaszcza nie należy przekraczać dopuszczalnego udźwigu żurawia.

Pole widzenia

Operator dźwigu musi zawsze mieć w polu widzenia cały obszar pracy, a jeśli jest to nie możliwe, musi być wspierany przez sygnalistę. Miejsce pracy zawsze musi być odpowiednio oświetlone, a jeżeli jest to niemożliwe, należy zaniechać dalszej pracy.

W całym  tekście należy doprecyzować o jakie urządzeniu jest mowa. „dźwig”to np. winda osobowa w bloku. Dźwig budowlany to potoczna nazwa na żuraw wieżowy.  Jako że w tekście pojawia się zagadnienie dotyczące hydrauliki i rozkładania podpór to wnioskuje że chodzi o żuraw samojezdny.