Urbanek Firma Dźwigowa

Wciągnik jest dźwignicą przystosowaną do pionowego podnoszenia ładunków przy użyciu liny lub łańcucha zakończonego specjalnym uchwytem (np. hak), za pomocą którego transportuje się towary w pionie z jednego miejsca w drugie. Zgodnie z konstrukcją wciągnik powinien przesuwać się po nieruchomym torze jezdnym stacjonarnie. Obudowa mechanizmu podnoszenia jest konstrukcją nośną wciągnika.

W 2013 roku weszło w życie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 roku w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu nakładające konieczność wykonywania odbiorów technicznych wciągarek i wciągników o określonych parametrach technicznych podczas pracy. Od tego czasu duże wciągniki posiadające zezwolenie mogą pracować tylko w miejscu wskazanym w oświadczeniu przekazanym do Urzędu Dozoru Technicznego.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 roku w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego, wciągniki ręczne o udźwigu do 2 ton, do pracy w warunkach normalnych nie podlegają zgłoszeniu do UDT, jeśli wciągnik zawieszony jest na jednym torze.

Rodzaje wciągników 

Wciągniki można podzielić ze względu na rodzaj wciągnika. W tym przypadku dzielą się one na linowe i łańcuchowe. Dodatkowo urządzenia te można podzielić pod kątem źródła zasilania, a wtedy wyróżniamy:

• wciągniki ręczne;
• wciągniki elektryczne;
• wciągniki pneumatyczne;
• wciągniki hydrauliczne.

Wciągniki łańcuchowe charakteryzują się przede wszystkim kompaktową i mobilną konstrukcją, która umożliwia zaoszczędzenie dużej powierzchni. Łańcuch wykonany ze stali porusza się za pomocą mechanizmu kół zębatych. Urządzenia te mogą być wyposażone w dowolnej długości łańcuch i mieć zasilanie ręczne, elektryczne, pneumatyczne lub hydrauliczne. Wciągniki są stosowane do podnoszenia ciężkich ładunków o wadze od 500 kg do nawet kilkudziesięciu ton.

Wciągniki ręczne mają prostą konstrukcję, co umożliwia tanią i łatwą konserwację, czyszczenie oraz kontrolę. Ich niewielkie rozmiary i zwarta konstrukcja zapewniają im pracę nawet w niedużych pomieszczeniach. Bardzo dobrze sprawdzają się w miejscach, gdzie nie ma dostępu do energii elektrycznej.

Wciągniki elektryczne występują w wersji łańcuchowej i linowej. Przekładnie odpowiadające za ruch podnośnika w tych urządzeniach są napędzane silnikiem elektrycznym. Kontrola wciągnika jest możliwa z poziomu kasety sterującej na kablu lub za pomocą sterowania radiowego. Wciągniki łańcuchowe elektryczne najczęściej stosowane są w branży produkcyjnej i w obiektach przemysłowych.

Wciągniki pneumatyczne są zasilane sprężonym powietrzem. W przeciwieństwie do wciągników elektrycznych urządzenia pneumatyczne mogą pracować bez przerwy, ponieważ powietrze chłodzi silnik w trakcie pracy. Wciągniki pneumatyczne są odporne na wahania temperatury, dlatego mogą być używane w ekstremalnych i zmiennych warunkach otoczenia, np. na platformach wiertniczych.

Wciągniki hydrauliczne mogą być używane jako alternatywa do wciągników pneumatycznych. Mogą być stosowane w miejscach, gdzie występują linie hydrauliczne lub centralne systemy hydrauliczne. Często wykorzystuje się je na terenach zagrożonych pożarem lub wybuchem.

Wciągnik łańcuchowy – ręczny, elektryczny czy pneumatyczny?

Wciągniki ręczne wykorzystują siłę mięśni, elektryczne potrzebują zasilania, a pneumatyczne sprężonego powietrza. Z tego powodu wybierając urządzenie, trzeba wziąć pod uwagę różne warunki pracy sprzętu jak wilgotność, zmienne warunki pracy, zagrożenie wybuchem lub pożarem itp.

Dodatkowo istotna jest kwestia ogólnych cech ładunków przenoszonych przez wciągnik tj. ciężar, gabaryty, kształt oraz potrzeby związane z mocowaniem ładunku (haki, chwytaki, specjalne uchwyty). W przypadku, gdy wciągnik ma podnosić i przemieszczać elementy wrażliwe (np. części karoserii samochodowej) niezbędnym dodatkiem do urządzenia może okazać się płynna regulacja prędkości.

Ważnym aspektem wciągnika łańcuchowego jest udźwig nominalny. Warto wybrać taki sprzęt, który według specyfikacji będzie w stanie podnieść ciężar większy o kilkanaście procent niż przewidywany maksymalny ciężar ładunku. To pozwoli uniknąć awarii urządzenia, przestojów w pracy oraz kosztów związanych z jego naprawą. Pamiętajmy, że wciągniki ręczne potrafią podnosić tylko ładunki do 10 t. Jeśli przenoszone materiały są cięższe, lepiej wybrać wciągnik elektryczny.

W dużych magazynach lub halach produkcyjnych liczy się efektywność i płynność pracy. Taką możliwość mają tylko wciągniki elektryczne. Oferują one powtarzalność prędkości, są w stanie wykonać więcej podniesień niż wciągniki ręczne w tym samym czasie. To istotne, jeśli wciągnik ma podnosić ładunki wrażliwe.

W pracy wciągnika łańcuchowego duże znaczenie mają parametry robocze i wysokość podnoszenia. Grupa natężenia pracy to najważniejszy parametr, ponieważ obejmuje ilość cyklów pracy w ciągu jednego dnia oraz ilość czasu pracy. Dodatkowo wybór wciągnika należy uzależnić również od jego możliwości w zakresie wysokości podnoszenia. Należy ją dobrać do wysokości pomieszczenia, gęstości stanowisk pracy i ilości oraz wysokości maszyn na hali.

Wciągnik łańcuchowy i dodatkowe funkcje

Wybierając wciągnik łańcuchowy, należy także zwrócić uwagę na sposób sterowania napędu: czy jest to sterownie bezpośrednie, stycznikowe, czy sterowanie CANbus. Sterowanie bezpośrednie sprawdzi się w sporadycznej eksploatacji urządzenia i przy małych udźwigach. Do intensywnej eksploatacji bardziej zalecane jest sterowanie CANbus lub stycznikowe. Jednak w przypadku sterowania stycznikowego trzeba sprawdzić jego napięcie. Ze względu na bezpieczeństwo obsługi preferowane jest sterowanie niskonapięciowe, takie właśnie posiada sterowanie CANbus.

W pracy wciągnika duże znaczenie ma rodzaj sterowania. Jeśli wybierzemy urządzenie z kasetowym sterowaniem, wtedy warto sprawdzić, czy ma ono regulowaną wysokość zawieszenia bez konieczności zmiany okablowania. W przypadku sterowania radiowego należy zweryfikować, czy wybrane sterowanie pracuje na częstotliwościach ogólnodostępnych, które w Polsce nie wymagają homologacji.

Zabezpieczenie, które powinien mieć wciągnik łańcuchowy, to wyłączniki krańcowe w kierunku góra, dół. Wyłączniki te wielokrotnie wydłużają żywotność sprzęgła poślizgowego.

Kolejnym ważnym dodatkiem, który powinien mieć wciągnik łańcuchowy, zwłaszcza w obliczu zmian prawnych związanych z wyliczaniem resursu, jest rejestrator czasu pracy.

Przy wyborze wciągnika należy kierować się parametrami, udźwigiem oraz wysokością podnoszenia. Ważną kwestią jest rodzaj napędu urządzenia. W zależności od potrzeb można wybrać napęd ręczny, elektryczny, pneumatyczny lub hydrauliczny. Dodatkowo dobrze jest sprawdzić inne przydatne funkcje wciągników jak system sterowania  oraz wyłącznik krańcowy.