Urbanek Firma Dźwigowa

Uprawnienia do obsługi HDS oraz uprawnienia hakowe to dwa odrębne pojęcia, choć często są mylone ze względu na podobny obszar zastosowania – prace związane z podnoszeniem i przemieszczaniem ładunków. Jakie są zasadnicze różnice? Na to pytanie odpowiadamy w poniższym wpisie.

Uprawnienia HDS a uprawnienia hakowego – jakie są różnice?

Uprawnienia do obsługi HDS oraz uprawnienia hakowe to dwa osobne pojęcia, choć czasami są mylone, także w środowisku branżowym – budowlanym czy transportowym. Oba są niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa podczas obsługi urządzeń dźwigowych, choć dotyczą różnych aspektów tej pracy.

Posiadanie uprawnień do obsługi żurawi HDS (a więc hydraulicznych dźwigów samochodowych) nie upoważnia do wykonywania obowiązków hakowego. To jednak z podstawowych różnic, o których warto wspomnieć już na wstępie.

Konieczne jest uzyskanie dwóch osobnych uprawnień – wynika to z faktu, że każdy typ urządzenia służącego do podnoszenia i przemieszczania ładunków wymaga posiadania stosownych uprawnień, a także ukończenia szkolenia w zakresie obsługi sprzętu. Co również istotne, uprawnienia hakowe (które umożliwiają podwieszanie materiałów) nie są tożsame z uprawnieniami, które dotyczą operatorów żurawi.

Mówiąc w najprostszych słowach, uprawnienia do obsługi HDS umożliwiają obsługę całego urządzenia, podczas gdy uprawnienia hakowego zezwalają jedynie na obsługę haka i bezpośredni kontakt z ładunkiem – w tym wykonywanie czynności związanych z jego podczepianiem.

Uprawnienia hakowe vs. uprawnienia do obsługi HDS – co w kwestii wymaganych szkoleń i egzaminów?

Kolejna różnica między dwoma omawianymi rodzajami uprawnień widoczna jest w sposobie uzyskania zezwoleń. Co warto wiedzieć?

Uprawnienia do obsługi HDS – uprawnienia UDT

W przypadku zezwolenia na obsługę hydraulicznego dźwigu samochodowego mamy do czynienia z uprawnieniami UDT, czyli wydawanymi przed Urząd Dozoru Technicznego – tak jak m.in. uprawnienia UDT na żurawie wieżowe.

W trakcie kursu uczestnicy uczą się zasad działania hydraulicznych dźwigów, norm BHP, przepisów prawa, zasad transportu i przechowywania ładunków, a także elementów technicznych dźwigu (budowa urządzeń). Kursy składają się też z części praktycznej obejmującej naukę obsługi urządzenia, w tym podnoszenie i opuszczanie ładunków, manewrowanie dźwigiem w różnych warunkach (np. na wzniesieniu), a także ładunek i rozładunek towarów w sposób bezpieczny.

Szkolenie wieńczy egzamin UDT, który składa się z dwóch części:

• Część teoretyczna – sprawdzana jest znajomość przepisów BHP, budowy HDS, zasad obsługi urządzenia, a także przepisów prawa dotyczących transportu ładunków.
• Część praktyczna – polega na przeprowadzeniu demonstracji umiejętności obsługi HDS w warunkach rzeczywistych (np. załadunek i rozładunek ładunków, obsługa dźwigu w różnych sytuacjach).

Termin ważności uprawnień UDT do obsługi dźwigów HDS wynosi 5 lat – dla uprawnień wydanych od 1.01.2019 r.

Uprawnienia hakowego/sygnalisty

Uprawnienia hakowego nie są przyznawane przez UDT – przepisy o dozorze technicznym nie wymagają posiadania zaświadczeń kwalifikacyjnych do pełnienia funkcji hakowego. Co więcej, pozostałe przepisy krajowe w tym zakresie także nie zawierają informacji dotyczących konieczności potwierdzania kwalifikacji hakowych lub sygnalistów przez zewnętrzne organizacje czy instytucje.

Osoby pełniące funkcje hakowych bądź sygnalistów obowiązują zatem przepisy związane z prawem pracy, a także przepisy BHP. To przedsiębiorca (pracodawca) dokonuje oceny ryzyka zawodowego na określonym stanowisku pracy – w tym przypadku funkcji hakowego. Pomocna może być tutaj norma PN-ISO 12480-1 Dźwignice. Bezpieczna eksploatacja. Część 1 – Postanowienia ogólne.

Hakowy/sygnalista – jak uzyskać niezbędne kwalifikacje?

W tym celu warto skorzystać z pomocy zewnętrznych firm szkoleniowych, które najczęściej mają opracowany swój indywidualny program szkoleniowy. W takich ośrodkach do dyspozycji kursantów zostają oddani profesjonalni instruktorzy, posiadający praktyczną wiedzę na temat bezpiecznego wykonywania prac związanych z: podwieszaniem, podnoszeniem, a także obsługą ładunków przy pomocy różnego rodzaju elementów chwytnych.

Co bardzo ważne, większość programów szkoleniowych przewiduje również naukę zasad dot. sprawnego porozumiewania się z operatorem dźwigu czy suwnicy za pośrednictwem sygnałów ręcznych lub komunikacji radiowej. Jest to szczególnie istotna kwestia w kontekście zachowania bezpieczeństwa podczas wykonywania różnych prac.