Bezpieczna obsługa dźwigów budowlanych to złożone i wielopoziomowe pojęcie, które wymaga zarówno od właściciela urządzenia, jak i jego operatora zachowania najwyższych standardów bezpieczeństwa oraz działania zgodnie z obowiązującymi przepisami. W artykule umieściliśmy najważniejsze wskazówki, które pozwolą na bezpieczną eksploatację dźwigu przy zachowaniu najwyższych standardów precyzji.
Dźwigi podlegają dozorowi technicznemu zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 roku w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. z 2012 roku. poz. 1468). Z kolei sposób dozorowania urządzeń transportu bliskiego reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 roku w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. Z 2003 roku nr 193 poz. 1890).
Zgodnie z literą prawa, aby eksploatacja dźwigu budowlanego była możliwa, musi on być dopuszczony do eksploatacji przez lokalną jednostkę Urzędu Dozoru Technicznego. Właściwa jednostka dozoru technicznego zobligowana jest do wystawienia decyzji pozwalającej na eksploatowanie urządzenia, o ile nie urządzenie nie wykazuje ku temu żadnych przeciwwskazań.
Aby uzyskać decyzję zezwalającą na eksploatację, użytkownik urządzenia musi pisemnie zgłosić urządzenie do badania technicznego zgodnie z dokumentacją określoną w § 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. Po złożeniu dokumentów inspektor UDT weryfikuje stan techniczny urządzenia i zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o dozorze technicznym wydaje zezwolenie na eksploatację dźwigu.
Poniżej prezentujemy kilkanaście najważniejszych wskazówek, które pozwolą na bezpieczną i wolną od awarii oraz wypadków obsługę dźwigów budowlanych.
Bezpieczna obsługa żurawia opiera się przede wszystkim na właściwym podejściu pracodawcy do zapewnienia prawidłowych warunków pracy. Wśród nich należy wymienić:
Eksploatowanie, obsługa oraz konserwacja dźwigu muszą być wykonywane zgodnie z procedurami zawartymi w instrukcji obsługi uprzednio opracowanej przez producenta, a także zgodnie ze stanowiskową instrukcją obsługi opracowaną przez pracodawcę. Co więcej, dźwignica musi być eksploatowana zgodnie z przepisami BHP i UDT.
Jednym z największych niebezpieczeństw czyhających na operatorów jest rutyna. Należy zawsze postępować zgodnie z procedurami i możliwie jak najczęściej konsultować realizowane obowiązki operatorskie z instrukcją eksploatacji.
Operator żurawia przed rozpoczęciem pracy zobligowany jest do sprawdzenia ogólnego stanu technicznego urządzenia zgodnie z instrukcją eksploatacji. Do podstawowych obowiązków w tym zakresie należy weryfikacja stanu:
Wyniki weryfikacji stanu technicznego muszą być precyzyjnie odnotowane w dokumentach eksploatacyjnych. Jeżeli operator ma zastrzeżenia co do stanu technicznego któregokolwiek z elementów żurawia, musi natychmiast zatrzymać pracę oraz powiadomić przełożonego.
Przed rozpoczęciem pracy należy określić zakres prac do wykonania, a zwłaszcza należy ustalić: parametry przenoszonych ładunków, miejsca podnoszenia i składowania ładunków, a także instrukcje obsługi wykonywanej czynności dla operatora, hakowego i sygnalisty.
Konieczne jest również ustalenie strefy niebezpiecznej, która wyznacza obszar działania dźwigu, w którym występuje niebezpieczeństwo dla pracowników. W obszarze tym nie mogą przebywać żadne osoby postronne.
Kolejnymi obowiązkami przed rozpoczęciem prac jest ustalenie potencjalnych zagrożeń oraz weryfikacja podłoża, na którym będzie rozstawiony żuraw. Należy ustalić sytuacje kolizyjne na trasie transportowanego ładunku z innymi żurawiami, obiektami budowlanymi oraz liniami elektroenergetycznymi. W przypadku kolizji należy opracować instrukcję kolizyjnej pracy dźwigu. Nigdy nie należy rozpoczynać pracy, gdy istnieje nieakceptowany poziom ryzyka.
Żuraw musi być rozstawiany jedynie na stabilnym podłożu. W przypadku zbyt miękkiego lub luźnego podłoża konieczne jest zwiększenie powierzchni podparcia.
Dźwig musi mieć zapewnioną odpowiednią stateczność poprzez prawidłowe dobranie rozstawu podpór do ogranicznika obciążenia. Podpory muszą być zabezpieczone przed zagłębianiem się w podłożu. Niezwykle ważne jest również odpowiednie wypoziomowanie dźwigu zgodnie z jego instrukcją obsługi. Aby nie utracić stateczności urządzenia, należy nieustannie korygować wysunięcie cylindrów podpór.
Dźwig nie może realizować prac przeładunkowych z ładunkiem nieprzystosowanym do parametrów żurawia, a zwłaszcza nie należy przekraczać dopuszczalnego udźwigu żurawia.
Operator dźwigu musi zawsze mieć w polu widzenia cały obszar pracy, a jeśli jest to nie możliwe, musi być wspierany przez sygnalistę. Miejsce pracy zawsze musi być odpowiednio oświetlone, a jeżeli jest to niemożliwe, należy zaniechać dalszej pracy.
W całym tekście należy doprecyzować o jakie urządzeniu jest mowa. „dźwig”to np. winda osobowa w bloku. Dźwig budowlany to potoczna nazwa na żuraw wieżowy. Jako że w tekście pojawia się zagadnienie dotyczące hydrauliki i rozkładania podpór to wnioskuje że chodzi o żuraw samojezdny.
Małe ładowarki teleskopowe mają wiele możliwości, pozwalają na łączenie kilku funkcji. To urządzenia wielozadaniowe, które…
Wózki widłowe są nieodłącznym wyposażeniem każdego składu budowlanego, magazynu, hurtowni itp. Na rynku znaleźć można…
Podesty ruchome są jednym z podstawowych urządzeń wykorzystywanych przy pracach na wysokościach. Umożliwiają przygotowanie wygodnego…
Urząd Dozoru Technicznego (UDT) to specjalna instytucja państwowa, która zajmuje się bezpieczeństwem urządzeń transportu bliskiego…
Żurawie wieżowe to dźwignice zaliczane do największych maszyn transportowych, które wykorzystywane są w budownictwie. Urządzenia…
Suwnice to dźwignice pracujące w ruchu przerywanym. Urządzenie zbudowane jest z konstrukcji nośnej, mostu oraz…