Urbanek Firma Dźwigowa

Liny stalowe znajdują zastosowanie w wielu miejscach i w wielu urządzeniach oraz maszynach. Solidne, a więc także bezpieczne dla użytkowników urządzeń, liny stalowe muszą być produkowane zgodnie z normami europejskimi. Tylko wtedy charakteryzują się wysoką jakością i wytrzymałością. W tym zakresie nie można chodzić na żadne kompromisy, ponieważ to może oznaczać zagrożenie dla ludzi i przestoje w pracy maszyn.

Wyjaśniamy w naszym artykule, jakie są rodzaje lin stalowych, jak zbudowane są takie liny, jak należy je dobierać i czym się przy tym kierować oraz jak ocenić stopień ich zużycia. Zaczynamy jednak od kwestii tego, gdzie mogą być używane liny stalowe.

Gdzie wykorzystywane są liny stalowe?

Liny stalowe można zobaczyć w naprawdę wielu miejscach. Ich główne zadanie to mocowanie różnych ciężarów, ładunków, ich podnoszenie i przenoszenie, transport materiałów. To jednak nie wszystko. Zawiesia linowe, jak i same liny stalowe są elementami tworzącymi konstrukcję niejednej maszyny i służą często do napędu różnych urządzeń. Tego rodzaju konstrukcje z linami stalowymi można zobaczyć w wielu maszynach budowlanych, a także w suwnicach i innych dźwignicach. Właściwie w różnych gałęziach przemysłu wykorzystywane są duże możliwości liny stalowej. Powtórzmy zatem raz jeszcze: liny stalowe mają wiele zastosowań w branży przemysłowej, budownictwie, transporcie itd. Takie liny wykorzystywane są do przeładunku, zabezpieczania i podnoszenia. Lina stalowa nie zawsze jest taka sama. Można wyróżnić różne rodzaje takich lin.

Rodzaje lin stalowych

Na rynku znaleźć można różne rodzaje lin stalowych. Używane do suwnic muszą być zgodne z normami PN-EN 12385-4 i Dyrektywą Maszynową 2006/42/WE, które są wymagane we wszystkich urządzeniach podlegających nadzorowi Urzędu Dozoru Technicznego. Potwierdzają to deklaracje zgodności wystawiane do poszczególnych lin stalowych.
Wyróżnia się cztery rodzaje konstrukcji lin stalowych:

•  S (Seale) – w warstwie zewnętrznej znajdują się druty o jednakowej średnicy i jest ona większa niż w przypadku drutów w warstwie wewnętrznej;
•  W (Warrington) – warstwę zewnętrzną tworzą grube druty, pomiędzy którymi znajdują się cienkie druty;
• WS (Warringtoen Seale) – w warstwie zewnętrznej druty o takiej samej średnicy, a w warstwie wewnętrznej znajduje się podobna splotka jak w linie typu W;
• F (Filler) – przestrzenie pomiędzy drutami wypełniają cienkie druty.

Jak zbudowana jest lina stalowa?

Nadszedł czas, aby wyjaśnić, jak zbudowana jest lina stalowa. Każda składa się z następujących elementów:

•  drut w splotce;
•  splotka;
•  rdzeń.

Lina stalowa może być z rdzeniem stalowym lub z rdzeniem włókiennym. W typie z rdzeniem stalowym może się znaleźć:

• rdzeń stalowy (At);
• rdzeń w formie liny stalowej o dowolnej konstrukcji (IWR);
• rdzeń w postaci splotu takiego samego jak splot liny (IWS);
•  rdzeń stalowy (SE);
• rdzeń stalowy – niezależna lina stalowa (IWRC);
•  rdzeń stalowy w formie splotu (WSC)
  W linie z rdzeniem włókiennym może się znaleźć:
•  rdzeń włókienny (Ao);
• rdzeń z włókna naturalnego/syntetycznego (FC);
• rdzeń z włókien naturalnych (NF lub NFC);
• rdzeń z włókien syntetycznych (SF lub SFC);
• rdzeń polipropylenowy (PP);
• rdzeń włókienny (FE).
  Do tego dochodzą jeszcze różne kierunki zwicia:
• lina prawa przeciwzwita (sZ);
• lina prawa współzwita (zZ);
• lina lewa przeciwzwita (zS);
• lina lewa współzwita (zS).
  Liny stalowe mogą być o różne konstrukcji, ale zawsze charakteryzuje je sposób oznaczania informujący o sześciu parametrach:
• wymiar (średnica);
• konstrukcja liny;
•  konstrukcja rdzenia;
• klasa wytrzymałości liny;
• pokrycie drutu (A, B, U);
• kierunek zwicia.

Dobór lin stalowych – na czym polega?

Suwnice należą do dźwigów, które często mają na wyposażeniu liny stalowe i odgrywają one tam kluczową rolę. Między innymi z takiego powodu prawidłowy dobór takich lin jest niezwykle istotny. Konieczne jest przy tym zwrócenie uwagi na wiele czynników. Ważne jest przede wszystkim środowisko pracy – w jakich warunkach będzie używana dana lina stalowa. Istotne jest także konkretne zastosowanie liny i typ urządzenia (konstrukcja), jakie będzie tej liny używało. Inna lina będzie wykorzystywana na przykład w suwnicach portowych przy wyładunku materiałów sypkich, a inna – w żurawiach. W pierwszym przypadku konieczna jest większa trwałość, w drugim – niezbędna jest specjalna konstrukcja, która nie jest podatna na odkręcanie. To oczywiście jedynie dwa przykłady z wielu, jakie mogą się pojawić. Właściwe dobranie lin stalowych pozwoli uniknąć awarii i tym samym przestojów sprzętu.

Jak dobrać linę stalową?

Jedne liny odporne są na rotację, inne to liny nieodkrętne, jeszcze inne – liny kompaktowane itd. Konieczne jest zatem dobranie odpowiedniego typu liny do suwnicy i wykonywanych przez nią prac. Najpierw należy zapoznać się z dokumentacją urządzeń oraz z podstawowymi parametrami zamieszczonymi w ateście i specyfikacji liny stalowej.
Każda lina stalowa, jak już wspomnieliśmy, to rdzeń i splotki. To właśnie konstrukcja takiej liny wpływa na jej trwałość, odporność na naciski poprzeczne, rozciąganie, ścieranie, zgniatanie, korozję itd. Na przykład duża liczba splotek i cienkich drutów sprawia, że taka lina ma wysoką elastyczność. Jednak ta wysoka elastyczność nie zawsze wystarczy, ponieważ taka lina z reguły jest bardzo podatna na naciski poprzeczne, a to z kolei sprawia, że szybciej ulegnie zniszczeniu. Wystarczy jednak wybrać linę o dużej liczbie grubych splotek i dostaniemy linę co prawda sztywniejszą, ale odporną na rozciąganie i ścieranie, co jest optymalne w pracach przy przeładunku.
Liny stalowe należy wybierać odpowiednio do urządzenia i wykonywanych prac, zwracając przy tym uwagę na takie parametry jak:

• średnica liny;
• konstrukcja liny;
• rodzaj pokrycia drutów;
• rodzaj rdzenia;
•  klasa wytrzymałości;
• typ i kierunek zwicia;
• minimalna siła zrywająca.
  

  Liny stalowe – kryteria oceny ich zużycia

  W suwnicach lina stalowa jest elementem, który podlega zużyciu. Należy ją wymienić jeszcze zanim utraci swą żywotność. Ta jest uzależniona od natężenia pracy suwnicy, od sposobu użytkowania, warunków pracy i stanu technicznego. Należy stosować następujące kryteria przy ocenie zużycia liny stalowej:

• pęknięcia drutów przy końcach liny;
•  liczba popękanych drutów w linie;
•  zerwanie splotki;
•  miejsca pęknięć drutów;
• zniszczenie rdzenia (ocena zmniejszenia średnicy liny);
•  szybkość przybywania pękniętych drutów;
• redukcja sprężystości liny;
• ślady deformacji liny;
• stopień korozji liny;
• starcia zewnętrzne i wewnętrzne liny;
•  uszkodzenia w wyniku promieniowania cieplnego.
  

  Akcesoria do lin stalowych i ich zużycie

  Nie tylko stan lin stalowych należy kontrolować regularnie w przypadku pracy suwnicy. Istotne są także akcesoria do takich lin i weryfikacja ich stanu technicznego. Akcesoria muszą spełniać wszystkie normy polskie i unijne, a także spełniać wymogi BHP. Należy kontrolować przede wszystkim takie akcesoria jak:

• szakle;
• zakończenia linowe;
• koziołki linowe;
• krążki linowe itd.Liny stalowe to ważne elementy eksploatacyjne suwnic. Nie tylko muszą zostać właściwie dobrane do urządzeń, pracy i środowiska, w którym będą użytkowane, ale i należy regularnie kontrolować ich stan zużycia, żeby w stosownym czasie je wymienić.