Resurs UTB – podstawowe informacje

Poszukujesz pomocy w obliczeniu resursu UTB? Skontaktuj się z ekspertami Firmy Dźwigowej Urbanek. Kompleksowo i merytorycznie wspomożemy Twoją firmę w oszacowaniu projektowanego bezpiecznego czasu eksploatacji dowolnego UTB.

INFORMACJE NA TEMAT USŁUGI POD NUMEREM TELEFONU  602-697-450

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii wprowadziło nowy wymóg odtworzenia historii eksploatacji urządzeń transportu bliskiego, aby móc dokonać oceny jego stanu technicznego. Rozwiązanie to bezpośrednio odnosi się do tzw. resursu UTB, który wyznacza graniczne parametry umożliwiające ocenę i diagnozę stanu technicznego dźwignicy. Resurs określany jest na podstawie liczby cykli pracy i stanu obciążenia urządzeń transportu bliskiego w danym okresie eksploatacji po uwzględnieniu rzeczywistych warunków eksploatacji urządzenia.

Nowy wymóg pojawił się w projekcie nowelizacji rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego  w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego.

Czym jest resurs?

Resurs jest projektowanym bezpiecznym okresem użytkowania urządzeń transportu bliskiego, który jest określony liczbą cykli pracy w przypadku konstrukcji stalowych, a także liczbą godzin w przypadku mechanizmów w określonym i zharmonizowanym okresie eksploatacji z nominalnym obciążeniem dla danego UTB. Szacunki stopnia wykorzystania resursu UTB dotyczą wszystkich urządzeń transportu bliskiego, które podlegają dozorowi technicznemu sprawowanemu przez UDT.

Stopień wykorzystania resursu oblicza się na podstawie normy ISO 12482-2014, a pomocne w tym mogą okazać się normy PN-ISO 4301-5, PN-ISO 4301-1 oraz PN-ISO 4306-1. Projektowany okres żywotności konstrukcji nośnych urządzeń transportu bliskiego szacowany jest w mln cykli pracy ze znamionowym obciążeniem, a w przypadku ich mechanizmów setkami godzin pracy z nominalnym obciążeniem.

Jak obliczyć resurs UTB?

Mechanizmy mogą mieć zupełnie różne grupy natężeń pracy, przez co ich żywotność będzie zmienna. Dane pozwalające na oszacowanie resursu UTB znajdziemy w dokumentacjach producenta, certyfikatach, świadectwach, tabliczkach znamionowych lub w załączonych do dokumentacji deklaracjach. To właśnie w tych dokumentach należy szukać danych, które posłużą do obliczania resursu urządzeń transportu bliskiego.

Przykładowo dla suwnic z wciągnikiem seryjnym resurs, czyli projektowany bezpieczny okres użytkowania UTB według FEM wyniesie 10 lat. Z kolei resurs mechanizmu podnoszenia, czyli grupa natężenia pracy warunkująca liczbę godzin pracy z obciążeniem znamionowym według M6 ISO wyniesie 3200 godzin. Jeśli wciągarka suwnicy będzie zaprojektowana lub zmodernizowana w sposób indywidualny, wówczas jej resurs może oscylować w granicach nawet 15-25 lat.

Przy określaniu resursu UTB należy uwzględnić także widmo obciążenia, liczbę cykli na godzinę oraz liczbę godzin pracy w ciągu dnia i roku. Niektóre urządzenia transportu bliskiego wyposażone są w rejestratory widma obciążenia i czasu pracy mechanizmu z obciążeniem oraz bez obciążenia. Wówczas eksploatujący może precyzyjnie samodzielnie określić dane związane z wykorzystaniem resursu. Jeżeli znane jest widmo obciążeń i liczba cykli w ciągu roku, wówczas możliwe jest prawne obliczenie resursu konstrukcji nośnej UTB. Jeżeli dane te nie są dostępne, wtedy resurs konstrukcji nośnej należy obliczyć na podstawie zasad wskazanych w normie IUSO 12482-2014.

Jak dźwignica osiąga resurs?

Nadzorowanie oraz rejestrowanie stopnia wykorzystania projektowanego bezpiecznego okresu użytkowania UTB umożliwia nie tylko rejestrowanie podstawowych historycznych parametrów eksploatacji, ale także pozwala na uchwycenie momentu, w którym urządzenie może być poddane przeglądowi specjalistycznemu, który pozwoli ograniczyć ryzyko awarii, nieszczęśliwego wypadku, a także zatrzymania pracy urządzenia transportu bliskiego.

Z tego względu, że najintensywniej użytkowanym elementem każdej dźwignicy jest mechanizm podnoszenia to właśnie jego resurs jest najszybciej wykorzystywany. Przegląd specjalistyczny zlecany na podstawie stopnia wykorzystania resursu organizowany jest niezależnie od bieżących działań konserwacyjnych i utrzymaniowych oraz od bieżących napraw.

Kontrola stopnia wykorzystania resursu wybranych UTB

W sytuacji, gdy resurs UTB nie jest możliwy do oszacowania na podstawie dostępnej dokumentacji, należy przyjąć pewne wytyczne pozwalające na określenie resursu, które podajemy poniżej dla każdego z UTB z osobna.

• Podesty ruchome – resurs może być określony na podstawie zapisów norm przedmiotowych, które precyzują wartość resursu oscylującą w granicach 40 000 – 100 000 cykli roboczych, zależnie od intensywności pracy podestu określonej przez projektanta.
• Żurawie przenośne – jeżeli producent nie przewidział inaczej, zgodnie z normą DIN 15018 przyjmuje się graniczną liczbę cykli pracy – 200 000 dla żurawi budowlanych i 600 000 dla żurawi leśnych
• Żurawie samojezdne – powołując się na normę DIN 15018 przyjmuje się wykorzystanie resursu urządzenia po przepracowaniu od 30 000 – 200 000 cykli
• Podesty załadowcze, dźwigniki hakowe i bramowe – ponieważ wielu producentów nie określa granicznej liczby cykli pracy urządzenia, stan wykorzystania resursu określa się kierując się dobrą praktyką inżynierską i aktualnym stanem wiedzy technicznej
• Żurawie wieżowe – resurs określa się na podstawie wykorzystanie stopnia zużycia konstrukcji żurawia oraz stopnia zużycia napędów żurawi zgodnie z wytycznymi producentów żurawi
• Suwnice, wciągniki, wciągarki – resurs określa się na podstawie wykorzystanie stopnia zużycia konstrukcji suwnic oraz stopnia zużycia napędów suwnic zgodnie z wytycznymi producentów.
• Wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia – resurs wykorzystywany jest po około 10 latach eksploatacji.
• Dźwigi budowlane, towarowe małe i dźwigi do transportu osób lub ładunków – resurs określany jest na podstawie zapisu norm przedmiotowych, które określają wartość resursu UTB na poziomie 160 000 cykli roboczych.
• Wyciągi towarowe- wykorzystanie resursu oraz ocena stanu technicznego powinny być wykonane po 10 latach użytkowania.

Poszukujesz pomocy w obliczeniu resursu UTB? Skontaktuj się z ekspertami firmy dźwigowej Urbanek. Kompleksowo i merytorycznie wspomożemy Twoją firmę w oszacowaniu projektowanego bezpiecznego czasu eksploatacji dowolnego UTB.