Podesty ruchome na budowie

Podesty ruchome to powszechnie stosowane dźwignice na placach budów. Dzięki swojej konstrukcji i funkcjonalności umożliwiają sprawne transportowanie osób i materiałów zarówno w pionie, jak i poziomie, co czyni z nich wyjątkowo użyteczne urządzenia znajdujące zastosowanie podczas wielu prac budowlanych i montażowych wykonywanych na wysokościach.

Klasyfikacja podestów ruchomych wykorzystywanych na budowach

Najistotniejszym kryterium podziału podestów ruchomych jest rodzaj ich konstrukcji. Pod tym względem wyróżnia się podesty ruchome wiszące, masztowe oraz przejezdne

Podesty ruchome wiszące wyposażone są w platformy robocze zawieszone na linach nośnych i linach bezpieczeństwa. Za pionowy ruch podestu odpowiada wciągarka zamontowana na konstrukcji nośnej podestu lub na platformie roboczej. Konstrukcja nośna podestu zamontowana jest na dachu budynku lub na specjalnie wykonanym w tym celu torze. Platformy robocze podestów ruchomych wiszących mogą mieć jeden, dwa lub wiele punktów zaczepienia.

Podesty ruchome masztowe to dźwignice wyposażone w podesty robocze, maszt (jednomasztowe) lub maszty (dwumasztowe), a także w podstawę i mechanizm napędowy. Podesty robocze przemieszczają się po masztach, które przytwierdzone są do podstawy. Za ruch podestu odpowiada mechanizm napędowy. Maszt wykonany jest najczęściej z konstrukcji kratownicowej, a zwykle wykorzystywanym mechanizmem podnoszenia jest dźwignik zębatkowy.

Podesty ruchome przejezdne to zdecydowanie najpowszechniej wykorzystywane podesty ruchome na placach budów. Wykonane są one z podwozia, platformy roboczej i konstrukcji nośnej zintegrowanej z podwoziem. Podesty ruchome przejezdne mogą być montowane na podwoziach z własnym napędem (wolnobieżne) lub podwoziach do holowania na przyczepach (przewoźne, ciągnione). Odrębną grupę podestów ruchomych stanowią podesty ruchome zamontowane na podwoziu samochodowym (samojezdne samochodowe).

Poza aspektami konstrukcyjnymi podesty ruchome dzieli się ze względu na rodzaj konstrukcji wysięgnika na podesty: teleskopowe, przegubowe, nożycowe lub przegubowo-teleskopowe. Istotnym kryterium podziału jest również napęd podestu, który może być spalinowy, hydrauliczny lub elektryczny.

Specyfika eksploatacji podestów ruchomych na placach budów

Pracę operatorów podestów ruchomych na placach budów możemy podzielić na obowiązki wykonywane przed rozpoczęciem robót, w ich trakcie, a także po zakończeniu pracy na stanowisku.

Podstawą, która umożliwia rozpoczęcie pracy na wysokości, jest opracowanie Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR). Instrukcja ta opracowywana jest na podstawie Planu Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia (Plan BiOZ) i projektu wykonawczego robót. Przed rozpoczęciem prac konieczne jest zapewnienie operatorowi aktualnego protokołu odbioru i decyzji UDT o dopuszczeniu dźwignicy do ruchu, dziennik konserwacji i stanowiskową instrukcję obsługi. Co więcej, na budowie powinna być prowadzona ewidencja eksploatowanych podestów ruchomych i ich operatorów. Dokumentem, który dopuszcza operatorów do wykonywania pracy, jest zezwolenie „Protokół zabezpieczenia prac szczególnie niebezpiecznych”.

Pracownicy wchodzący na platformy robocze muszą być wyposażeni w środki ochrony osobistej chroniące przed upadkiem z wysokości, a także muszą być poinformowani o punktach kotwienia w koszu. Na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej konieczne jest opracowanie sposobu stabilizacji podestu na podłożu w trakcie jego eksploatacji i zasady przemieszczania podestu w trakcie wykonywania działań operatorskich.

W trakcie pracy operator powinien każdorazowo upewnić się, czy istnieje wolna przestrzeń między podestem a elementami konstrukcyjnymi lub obiektami budowlanymi. Przestrzeń ta nie może być mniejsza niż 1 m ponad krawędź bariery głównej kosza albo platformy roboczej. W przypadku prac w otoczeniu linii energetycznych konieczne jest przestrzeganie standardu szczegółowego „4.4 Prace w sąsiedztwie linii elektroenergetycznych”. Z kolei, w przypadku gdy platforma robocza umieszczona jest nad akwenem, konieczne jest postępowanie zgodnie ze standardem szczegółowym „13.5 Roboty na wodzie, z wody oraz w kesonach”.

Po zakończeniu prac podesty ruchome muszą być posadowione na twardej i poziomej nawierzchni bez ruchu pieszych i pojazdów. Platforma robocza musi być umieszczona w swoim minimalnym położeniu, a przełącznik zasilania przełączony na pozycję „Wyłącz”. Operator musi pamiętać o zabraniu kluczyka ze stacyjki oraz postawić pod koła podestu ruchomego podkładki klinowe.

Podczas pracy na podestach ruchomych w obrębie placów budów zabrania się operowania podestem przez osoby nieuprawnione, a także obsługi podestu ruchomego niedopuszczonego do ruchu przez UDT. Poza tym podest ruchomy nie może być użytkowany w czasie burzy oraz przy wietrze o prędkości powyżej określonej w instrukcji eksploatacji , a także na niestabilnym podłożu. Co więcej, zabrania się obsługiwania maszyny, gdy stwierdzono w niej wyciek oleju hydraulicznego lub ubytek gazu roboczego.